Metronomi mekanik, i shpikur në shekullin XIX, lejon matjen e saktë të intervaleve të shkurtra të kohës. Pajisja ka formë piramidale me një anë të pjerrët, ku është vendosur një pendul lëvizës.
Duke lëvizur nga njëra anë në tjetrën me intervale të barabarta, ndihmon në kontrollimin dhe sinkronizimin e frekuencës së veprimeve pa humbur ritmin. Ky pajisje përdoret kryesisht në fushën e muzikës — gjatë provave dhe koncerteve.
Metronomi përmban gjithashtu një shkallë matëse që lejon rregullimin e frekuencës së dëshiruar të lëvizjes. Sa më lart të vendoset pesha në pendul, aq më e ulët është frekuenca, dhe anasjelltas. Sot, modelet mekanike janë zëvendësuar kryesisht nga ato elektronike, të cilat shpesh kanë të integruar një tuner për sinkronizimin e instrumenteve muzikore.
Historia e metronomit
Metronomi u shpik në fillim të shekullit XIX. Autorësia i atribuohet shkencëtarit Dietrich Nikolaus Winkel nga Amsterdami, por ishte mekaniku dhe pianisti Johann Nepomuk Mälzel që i dha pajisjes një përdorim praktik.
Pas përmirësimit të metronomit të Winkelit, Mälzel filloi prodhimin e tij në Holandë. Në atë kohë, qëllimi kryesor i pajisjes ishte të shënonte tempin në kompozimet muzikore. Kompozitori i famshëm Ludwig van Beethoven e bëri metronomin të njohur në gjithë Evropën. Ai ishte i pari që shënoi tempin në partiturat e tij me inicialet “MM” (Metronomi i Mälzel), të ndjekura nga një numër, për shembull “MM30”, që përfaqësonte 30 rrahje në minutë.
Në vitin 1895, sipërmarrësi gjerman Gustav Wittner nisi prodhimin masiv të metronomit. Pas patentimit të shpikjes, fillimisht prodhoi modelin klasik të Mälzelit dhe më pas versione të përmirësuara. Kompania Wittner, e quajtur sipas emrit të tij, u bë e njohur në mbarë botën dhe është ende lider në prodhimin e metronomëve mekanikë dhe elektronikë të cilësisë së lartë.
Fillimisht, metronomi përdorej vetëm nga muzikantët dhe kompozitorët profesionistë. Megjithatë, përdorimi i tij u zgjerua edhe përtej botës muzikore. Në vitin 1923, artisti amerikan Man Ray përdori një metronom në veprën e tij skulpturore “Objekti për shkatërrim” — një metronom me një fotografi të një syri femëror të ngjitur në pendul.
Në vitin 1957, vepra e Man Ray u vodh nga një ekspozitë në Paris dhe u shkatërrua me një të shtënë revolveri nga një grup studentësh, përpara shumë dëshmitarëve. Ky incident, në vend që t’i shkaktonte humbje, i solli artistit edhe më shumë famë. Ai mori një kompensim të lartë nga sigurimi dhe krijoi 100 kopje të veprës, të cilat i quajti “Objekti i pathyeshëm”.
Një moment historik në përdorimin e metronomit ndodhi gjatë rrethimit të Leningradit (1942–1944). Në atë periudhë, kur transmetimi radiofonik ishte i ndërprerë, metronomi u përdor për të paralajmëruar popullsinë për sulmet ajrore dhe bombardimet.
50 rrahje në minutë tregonin një situatë të sigurt, ndërsa 150 rrahje në minutë paralajmëronin një rrezik ekstrem. Ky përdorim historik u përjetësua më vonë në veprën muzikore “Metronomi i Leningradit”, me tekst nga Matusovsky dhe muzikë nga Basner.
Llojet e metronomëve
Metronomët mekanikë u përdorën gjerësisht deri në fund të shekullit XX. Sot, megjithatë, ata janë zëvendësuar pothuajse tërësisht nga modelet elektronike, të cilat janë më të sakta dhe më funksionale. Kompania Wittner, e cila ka prodhuar metronomë që nga shekulli XIX, mbetet ende lider në këtë fushë.
Metronomët elektronikë kanë një pamje të ndryshme dhe ofrojnë më shumë funksione. Nuk janë më piramida me pendul, por pajisje kompakte plastike me butona dhe ekran dixhital. Disa nga karakteristikat kryesore të tyre janë:
- Kompaktësi. Një metronom elektronik është i lehtë, i hollë dhe futet lehtësisht në xhep, dosje ose çantë.
- Interval i gjerë tempi. Modelet moderne ofrojnë një gamë nga 30 deri në 280 rrahje për minutë.
- Shumëfunksionalitet. Tingulli standard i rrahjeve mund të zëvendësohet me tinguj bip ose të tjera.
- Memorie për të ruajtur dhe rikthyer modele ritmike.
- Funksione shtesë: tuner i integruar, diapazon elektronik, regjistrues dhe kronometër.
- Përdorim gjatë natës. Ekranet me ndriçim të pasëm lejojnë shikueshmëri të mirë edhe në errësirë.
Po të shihnin Mälzel dhe Wittner këto funksione moderne, me siguri do të habiteshin. Metronomët elektronikë tejkalojnë ata mekanikë pothuajse në çdo aspekt — me përjashtim të njërit: nevoja për furnizim me energji elektrike. Në të kundërt, metronomët mekanikë punojnë me një mekanizëm suste dhe nuk kërkojnë bateri.
Metronomi në faqen tonë është i përputhshëm me të gjithë shfletuesit dhe sistemet operative. Nisja e programit është e thjeshtë dhe e shpejtë. Një shërbim i dobishëm për këdo që dëshiron të ruajë ritmin pa ndërprerje.